اندوکاردیت عفونی
اندوکاردیت عفونی، عفونت پوشش داخلی حفرات قلب (اندوکارد) و یا دریچههای قلب است. این عارضه توسط موجودات میکروسکوپی (بطور معمول باکتریها و گاهی قارچها و سایر انواع موجودات میکروسکوپی) ایجاد میشوند. این موجودات از طریق جریان خون وارد قلب شده و در آنجا ساکن میشوند. این موجودات میکروسکوپی به شکل طبیعی و بیخطری در برخی از قسمتهای بدن مانند دهان و دستگاه ادراری زندگی میکنند و ممکن است بر اثر کوچکترین خراش یا بریده شدن بافت وارد جریان خون شوند. همیشه وجود باکتریها در خون، منجر به اندوکاردیت نمیشود و همچنین تمام باکتریها نیز قادر به ایجاد اندوکاردیت نمیباشند. اندوکاردیت بیماری ناشایعی است.
وقتی که اندوکاردیت رخ میدهد، موجودات میکروسکوپی داخل خون به پوشش داخلی قلب یا دریچههای غیرطبیعی میچسبند. شاید لختههای خونی میکروسکوپی که از قبل در محل ایجاد شدهاند، در این فرایند به آنها کمک کنند. پاسخ بدن از طریق ارسال سلولهای ایمنی و فیبرین (از عناصر تشکیل لخته) برای به دام انداختن ارگانیسم میباشد. یک دسته از مواد سلولی که مجموعهای از ارگانیسمها را دارد، وژتاسیون خوانده میشوند. وژتاسیونها ممکن است با یکی از عملکردهای دریچه تداخل کنند. همچنین وژتاسیونها ممکن است کنده شده و یکی از رگهای خونی را در یک اندام حیاتی مسدود کنند.
احتمال ابتلا به اندوکاردیت در صورت وجود بیماریهای دریچهای، جراحی قلبی، نقص مادرزادی قلبی، آسیب دریچههای قلبی به علت تب رماتیسمی در دوران کودکی، دریچه مصنوعی قلب یا وجود هر ماده خارجی دیگری در بدن افزایش مییابد. معتادان مواد مخدری که از سوزنهای مشترک یا آلوده استفاده میکنند نیز در معرض خطر زیاد ابتلا به اندوکاردیت قرار دارند.
علایم اندوکاردیت متغیراند اما اغلب آنها با تب همراه میباشند. بیشتر افراد سایر علایم شبه آنفولانزایی مانند دردهای عضلانی، خستگی، تعریق شبانه و از دست دادن اشتها را گزارش میکنند. اگر مبتلا به اندوکاردیت مزمن یا اندوکاردیت تحت حاد هستید، علایم ممکن است شدت کمتری داشته و تا ماهها قبل از تشخیص ادامه داشته باشند. گاهی اوقات علایم نارسایی قلبی مانند تنگی نفس و گیج شدن نخستین نشانه اندوکاردیت عفونی میباشند. شما و پزشک معالجتان ممکن است متوجه تغییراتی در پوست و ناخنهایتان بشوید، از جمله لکههای قرمز در کف دست و پا، زخمهای دردناک در نوک انگشتان دست و پا و یا خطهای تیره (خونریزیهای ریز) در زیر ناخنها که به نظر خردههای چوب میآیند. اندوکاردیت عفونی ممکن است باعث ایجاد عوارض دیگری نظیر کمخونی و خون ادراری گردد.
پزشک در ابتدا ممکن است از روی علایم شما به اندوکاردیت شک کند بویژه اگر خطر شناخته شدهای مانند بیماری قلبی مادرزادی، تب رماتیسمی یا بیماری دریچهای داشته باشید. او بوسیله گوشی طبی به صدای قلبتان گوش فرا خواهد داد و ممکن است متوجه یک سوفل جدید (صدای تلاطم جریان خون در قلب) یا تغییر سوفل قدیمی در قلبتان گردد. از روی نمونههای خونی که برای کشت به آزمایشگاه ارسال میشوند پزشک میتواند وجود عفونت و نوع میکرب بوجود آورنده عفونت را تشخیص دهد. تنها تعداد اندکی از کشتهای خونی در افراد مبتلا به اندوکاردیت عفونی، منفی میشوند (منفیکاذب). یک اکوی قلبی تشخیص پزشک را با نشان دادن وژتاسیونها بر روی دریچههای قلب تایید میکند. اکوی قلبی همچنین اندازه قلب شما را نشان داده و نشان میدهد که دیوارههای قلب و دریچههای آن چگونه کار میکنند.
برای درمان اندوکاردیت به مقادیر (دوزهای) فراوانی از آنتیبیوتیک به مدت 2 تا 6 هفته برای کشتن موجودات میکروسکوپی عفونی در خون و استریلیزه کردن دریچههای قلب نیاز دارید. در ابتدا ضروری است که در بیمارستان بستری شوید تا آنتیبیوتیکها بصورت داخل وریدی تجویز شوند. در برخی از افراد که به خوبی به این درمان اولیه پاسخ میدهند، ممکن است دوره کامل مصرف آنتیبیوتیکها در خانه تکمیل شود. پزشک معالج شما با انجام آزمایشهای خونی منظم از کارکرد صحیح داروها مطمئن خواهد شد.
در برخی افراد، اندوکاردیت عفونی ممکن است به یک دریچه قلبی (طبیعی یا مصنوعی) صدمه زیادی بزند. اندوکاردیتعفونی همچنین ممکن است باعث ایجاد نارسایی قلبی شود. همچنین وژتاسیونها ممکن است به کرات جدا شده و در سراسر خون پخش شوند. ممکن است برای حذف بافت عفونی و تعمیر یا تعویض دریچه نیاز به عمل جراحی باشد.
تهیه و تنظیم : دکتر اکبر نیک پژوه – متخصص طب پیشگیری و پزشکی اجتماعی
|