بیماری سرخرگ محیطی و بیماری قند خون بالا یا دیابت
بیماری سرخرگ محیطی (PAD) زمانی رخ می‌دهد که عروق پا بواسطه افزایش رسوب دچار گرفتگی یا تنگ شدگی شده باشند. تصلب‌شرایین روندی است که سبب بروز PAD می‌شود. بیماری سرخرگ محیطی (PAD) در افراد دچار دیابت در سنین پایین‌تری ایجاد می شود و سریع‌تر پیشرفت می‌نماید. PAD در مراحل اولیه در بیشتر افراد بدون علامت است. اگر بیماری تا مراحل شدید پیشروی کند، شایع‌ترین علامت درد در عضلات (و نه در مفاصل) در هنگام فعالیت خواهد بود. این علامت لنگش متناوب نامیده می‌شود و مفهوم آن این است که پا و ساق پا در هنگام فعالیت، خون و اکسیژن کافی دریافت نمی‌کنند. درد در لنگش متناوب با فعالیت‌هایی مانند پیاده‌روی ایجاد می‌شود و با استراحت یا توقف فعالیت برطرف می‌شود. بدون درمان، PAD ممکن است به حدی پیشرفت کند و خون‌رسانی را آن‌قدرکم نماید که پوست و بافت عضلانی پا و ساق پا را بدلیل محروم شدن از اکسیژن دچار آسیب نماید. در موارد شدید ممکن است عمل جراحی بر روی عروق خونی یا حتی قطع پا ضرورت پیدا کند. در افراد مبتلا به دیابت و PADهمزمان، تعداد زیادی از موارد قطع پا و شست پا صورت می‌گیرد.
درحدود یک سوم از افراد دچار دیابت، مبتلا به بیماری سرخرگ محیطی نیز می‌باشند. این افراد اگر دچار علایم نشوند، متوجه آن نمی‌شوند. اگر شما سیگار می‌کشید، فشارخون بالا و کلسترول بالا دارید، دچار اضافه وزن می‌باشید، از لحاظ جسمانی غیرفعال هستید، بیش از 50 سال سن دارید، سابقه خانوادگی بیماری قلبی‌عروقی دارید و یا قبلاً دچار حمله قلبی یا سکته مغزی شده‌اید، در معرض خطر بیشتر ابتلا به PAD قرار دارید. اگر متوجه شدید که عضلات ساق پای شما هنگامیکه ورزش می‌کنید دچار درد و گرفتگی می‌شوند و با استراحت این حس برطرف می‌شود، اگر گاهی احساس بی‌حسی، سوزن سوزن شدن یا سرما در پا و ساق خود می‌کنید یا دچار عفونت یا زخمی در پای خود هستیدکه بهبود نمی‌یابد، به نزد پزشک خود بروید تا از لحاظ PAD مورد ارزیابی قرار گیرید.
اگر شما دچار آسیب عصبی (نوروپاتی) هستید که علامتی شایع در افراد دیابتی بوده و به مفهوم احساس سوزش در پا و ران می‌باشد، ممکن است شما این دو درد را با هم اشتباه کنید. تا حد امکان ویژگی‌های درد را برای پزشک خود توضیح دهید. بویژه اگر علاوه بر دیابت عوامل خطر دیگری هم داشته باشید (حتی اگر دچار علایم هم نشده باشید) ممکن است پزشک ارزیابی از نظر PAD را برای شما انجام دهد.
شایع‌ترین تست جهت شناساییPAD، ارزیابی نبض مچ پا و پا می‌باشد. اگر شما مبتلا به PAD باشید درمان بوسیله تغییرات سالم در شیوه زندگی مثل ترک سیگار، کنترل دیابت، کنترل فشارخون‌بالا، فعالیت جسمانی بیشتر، شروع یک برنامه ورزشی جهت بهبود جریان خون و استفاده از رژیم کم کالری جهت کنترل کلسترول خون آغاز می‌شود. همچنین پزشک شما ممکن است داروهایی برای رفع درد پاها و افزایش میزان پیاده‌روی و همچنین داروهای ضدپلاکتی (که به پیشگیری از لخته شدن خون کمک می‌کنند) و یا استاتین‌ها (که به کاهش کلسترول خون کمک می‌کنند) را برای شما تجویز کند.
تهیه و تنظیم : دکتر اکبر نیک پژوه – متخصص طب پیشگیری و پزشکی اجتماعی
