سایرترکیبات غذایی
در تمام انسان‌ها بویژه در افراد در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی، پیروی از یک رژیم غذایی سالم و متعادل، یکی از بهترین روش‌های مراقبت از بدن می‌باشد. بهتر است از انواع مختلف غذاهای تازه استفاده شود چرا که انواع مختلف غذاهای تازه، تمام مواد مغذی مورد نیاز بدن را تامین می‌کنند. تحقیقات زیادی انجام شده‌اند تا مواد معدنی و ویتامین‌هایی را مشخص سازند که برای سلامتی قلبی‌عروقی مفید هستند. البته تاکنون بسیاری از یافته‌های موجود دراین زمینه غیرقطعی بوده اند. برخی پزشکان مصرف روزانه مولتی‌ویتامین و مکمل‌های مواد معدنی را توصیه می‌نمایند، اما هیچ شواهدی از سودمندی آنها وجود ندارد .
آنتی‌اکسیدان‌ها
آنتی‌اکسیدان‌ها سبب آهسته کردن روند اکسیدشدن کلسترول مضر یا LDL می‌شوند. اکسیدشدنLDL ممکن‌است منجر به رسوب چربی‌ها در سرخرگ‌ها شود (صفحه236). ویتامین‌های‌آنتی‌اکسیدان (E و C و بتا کاروتن که شکلی از ویتامین A است) در میوه‌ها و سبزیجات، غلات سبوس‌دار و آجیل‌ها یافت می‌شوند. تمامی این غذاها جزیی از رژیم سالم حفاظت کننده قلبی هستند. پزشکان، رژیم‌های غذایی غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها را توصیه می‌کنند. اما تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف مکمل‌های آنتی‌اکسیدان جهت پیشگیری از بیماری قلبی‌عروقی و تصلب‌شرایین اثری نداشته‌اند. حتی یک مطالعه نشان‌دهنده اثرات منفی دریافت مقادیر بیش از حد ویتامین E بود. شاید علت این امر این است که مکمل ویتامین E فرآوری‌شده می‌باشد و با ویتامین E طبیعی که در غذاهای طبیعی ذکر شده در بالا وجود دارد، متفاوت است.
کلسیم
بنا به توصیه پزشکان مقادیر زیادی کلسیم باید از طریق مصرف محصولات لبنی کم‌چرب و سبزیجات سبز مانند کلم‌برگ، کلم‌پیچ، کلم‌بروکلی و سویا در رژیم غذایی روزانه تامین شود. نیاز روزانه به کلسیم بر اساس سن و جنس تغییر می‌کند. رژیم غذایی DASH غنی از کلسیم است، چرا که روزانه دست کم 8 واحد غذایی از میوه‌ها و سبزیجات و همچنین 2 تا 3 واحد غذایی از محصولات لبنی کم‌چرب را توصیه می‌نماید که ثابت شده است فشارخون را کاهش می‌دهند . مفید بودن استفاده از مکمل‌های کلسیم برای پیشگیری از ابتلا به فشارخون بالا ثابت نشده است. آهن
برخی تحقیقات مشخص کرده اند که افزایش سطح آهن ذخیره شده در بدن با بروز بیشتر حملات قلبی مرتبط است. اما بسیاری از تحقیقات دیگر نتوانسته‌اند این اثر را نشان دهند و در این زمینه تحقیقات همچنان ادامه دارند. امروزه هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد باید مصرف آهن کاهش یابد و یا اینکه افراد در معرض ابتلا به بیماری قلبی‌عروقی باید سطح آهن خود را هم اندازه‌گیری کنند.
مواد معدنی
منیزیم یک ماده معدنی است که در سبزیجات برگدار، نخود و لوبیا، آجیل و دانه‌ها یافت می‌شود و ممکن است دارای اثرات مثبتی بر روی فشارخون باشد. اما هنوز این ارتباط به آن اندازه روشن نیست که توصیه به استفاده از مکمل‌های منیزیم شود. بهرحال غذاهای غنی از منیزیم برای شما مفید هستند.
اثر سایر مواد معدنی بر روی سلامت قلبی موضوع تحقیقات بسیاری بوده است اما هنوز نتیجه قطعی حاصل نشده است. اضافه نمودن فلوئور به آب آشامیدنی برای دستگاه قلبی‌عروقی ضرری ندارد. ارتباطی میان سختی آب آشامیدنی و سلامت قلبی نشان داده نشده است.
برخی از منابع آب، حاوی سدیم بالایی هستند و افراد دچار فشارخون‌بالا باید از نوشیدن این آب‌ها پرهیزکنند. تعداد زیادی از عناصر کمیاب مثل روی، مس، کادمیوم و سرب مورد مطالعه قرار گرفته‌اند ولی اثر قابل توجه این مواد بر روی سلامت قلبی نشان داده نشده است.
پتاسیم
پتاسیم یک عنصر ضروری است که نقش مهمی در ایجاد تعادل میان مایعات موجود در سلول‌ها و مایعات بدن ایفا می‌کند. استفاده از غذاهای حاوی پتاسیم ممکن است در برخی افراد در مقابل ایجاد فشارخون‌بالا نقش محافظت کننده داشته باشد. برخی از افرادیکه جهت کنترل فشارخون از داروهای ادرارآور استفاده می‌کنند، ممکن است دچار کمبودپتاسیم به علت افزایش دفع این ماده از ادرار شوند.
پزشکان ممکن است به این افراد توصیه کنند که از غذاهای حاوی پتاسیم یا مکمل‌های پتاسیمی استفاده کنند. موز، طالبی و خربزه، نارنج و گریپ فروت، آلوخشک، کشمش، گوجه‌فرنگی و محصولات لبنی کم‌چرب غنی از پتاسیم هستند و جزیی از رژیم غذایی سالم قلبی را تشکیل می دهند. از طرفی دیگر برخی داروهای ضدفشارخون مانند مهارکننده‌های ACE منجر به تجمع پتاسیم در بدن می‌شوند در نتیجه پزشک ممکن است به شما توصیه کند که از غذاهای غنی از پتاسیم کمتر استفاده کنید (مانند نمک‌های حاوی پتاسیم که جایگزین نمک طعام معمولی می‌شوند).
تهیه و تنظیم : دکتر اکبر نیک پژوه – متخصص طب پیشگیری و پزشکی اجتماعی
