پیشگیری از بیماریهای قلبی‌عروقی
در ایران بیماریهای قلبی‌عروقی علت اصلی مرگ و میر در مردان و زنان هستند. بیماریهای قلبی‌عروقی اشکال مختلفی مانند: فشارخون‌بالا، بیماری‌سرخرگهای‌کرونری، بیماریهای دریچه‌ای قلب، نارسایی احتقانی قلبی، تصلب‌شرایین (آترواسکلروز) و سکته مغزی دارند.
بدلیل بار سنگینی که این بیماری‌ها از لحاظ اقتصادی و سلامت بر جامعه وارد می‌سازند، تحقیقات وسیعی برای پیشگیری از این بیماری‌ها انجام گرفته است. در طول دهه‌های اخیر مطالعات وسیعی بر روی صدها هزار نفر انجام گرفته است. این مطالعات عوامل خطری را که سبب افزایش احتمال ابتلا فرد به بیماریهای قلبی‌عروقی می شوند را مشخص نموده‌اند. آگاهی از این عوامل خطر و چگونگی کنترل آنها این فرصت را این فرصت را بوجود می آورد که بتوان از بروز این بیماری ها پیشگیری کرده و یا در صورت ابتلا از شدت آن کاست. بیماریهای قلبی‌عروقی تهدیدی عمده برای جامعه انسانی به شمار می‌آیند ولی می‌توان میزان مرگ و میر ناشی از آنها را به شکل قابل توجهی کاهش داد، چراکه بسیاری از افراد می‌توانند تغییرات مثبتی را در شیوه زندگی خود ایجاد کرده و از ایجاد و یا بدترشدن این بیماری‌ها پیشگیری کنند.
این تغییرات پیشگیرانه (شامل تغذیه‌سالم‌قلبی، افزایش‌فعالیت‌جسمانی و برخورد با عادات خطرناکی مثل استعمال‌دخانیات یا مصرف الکل) بدلیل ماهیت بیماریهای قلبی‌عروقی و نحوه درمان آنها، اهمیت بسیار زیادی دارند. بیماریهای قلبی‌عروقی به آهستگی ایجاد شده و اغلب علامتی نیز ندارند. عواملی چون رسوب کلسترول یا فشارخون بالا ممکن است در کودکی آغاز شده و برای چندین دهه تشخیص داده نشوند، بنابراین بهترین راهکار پیشگیری است.
در حدود نیمی از موارد مرگ و میر ناشی از بیماریهای قلبی‌عروقی ناگهانی هستند یعنی بروز آنها غیرمنتظره بوده و فرصت کمی نیز برای تدابیر درمانی وجود دارد. برخی از درمان‌های متداول امروزی (مانند جراحی بای‌پس سرخرگ کرونری) را نمی‌توان برای هر فرد در معرض خطر انجام داد. سایر اقدامات درمانی مانند آنژیوپلاستی با بالن مشکل کنونی فرد را درمان می‌کنند اما روند بیماری زمینه‌ای را متوقف نمی‌سازند.
ایجاد تغییرات سالم در شیوه زندگی مطابق با رهنمودهایی که از چندین دهه تحقیقات بدست آمده‌اند نه تنها سبب پیشگیری از بیماریهای قلبی‌عروقی می‌شوند بلکه خطر ابتلا به بیماریهای خطرناکی مثل سرطان و دیابت (بیماری قند خون) را نیز کاهش می‌دهند.
تهیه و تنظیم : دکتر اکبر نیک پژوه – متخصص طب پیشگیری و پزشکی اجتماعی
