تقریبا در هر ثانیه یک پیام الکتریکی از دهلیز راست قلب منشا میگیرد. این پیام الکتریکی در قلب منتقل شده و یک ضربان را در قلب به وجود میآورد. یک گروه از سلولهای اختصاصی در عضله دهلیز راست قلب، تحت عنوان گره سینوسی-دهلیزی (SAnode) این پیام را شروع میکنند.گره سینوسی-دهلیزی (SAnode) به عنوان ضربانساز طبیعی قلب عمل میکند. این پیامهای الکتریکی باید با توالی زمانی دقیقی از 4 حفره قلب عبورکنند تا به طور منظمی باعث انقباض عضلات قلب شوند و خون را در بدن پمپ کنند.
هرگونه تغییر در این پیام الکتریکی که باعث اختلال در ریتم منظم قلب شود، اختلال ریتم (آریتمی) نامیده میشود. قلب ممکن است بسیار سریع یا بسیار آهسته و یا با یک الگوی نامنظم بتپد. آریتمیها در افراد دارای قلبهای طبیعی و یا آنهایی که بیماری زمینهای دارند، نیز رخ میدهد. گاهی قلب یک ضربان را جا میاندازد و یا به آرامی میتپد. این تغییرات مختصر، معمولا بیخطر میباشند. برخی از افراد آریتمی خفیفی دارند که هرگز مشکلی را به وجود نمیآورد. با این وجود در برخی آریتمیها، ممکن است فعالیت پمپاژ قلب تحت تأثیر بسیاری قرار بگیرد. همچنین ممکن است آریتمی باعث علایمی مانند تپش قلب (آگاهی از ضربان غیرطبیعی قلب)، سبکیسر یا افتادن ناگهانی گردد. اگر مبتلا به سایر بیماریهای قلبی مانند نارسایی قلبی باشید، احتمال مشکل سازشدن آریتمی بیشترمیشود.
برخی افراد با ضربان نامنظم قلب متولد میشوند. سایر بیماریهای قلبیعروقی مانند فشارخون بالا، بیماری دریچهای، نارسایی قلبی، یا بیماری سرخرگ کرونری نیز ممکن است باعث آریتمی شوند. دیابت (بیماری قند خون) نیز ممکن است باعث ایجاد آریتمی شود. موادی مانند کافئین، دخانیات، الکل،کوکائین، برخی از داروهای تجویز شده توسط پزشک، برخی از داروهای ضدسرفه و ضدسرماخوردگی بدون نسخه، قرصهای مکمل و برخی از داروهای گیاهی نیز الگوی ضربان قلب را تحت تأثیر قرار میدهند. استرس نیز در برخی از افراد به دلیل آزاد شدن آدرنالین (هورمون استرس) منجر به آریتمی میگردد. ممکن است سطوح اندک یا نامتعادل یونها نظیرکاهش یا افزایش پتاسیم منجر به آریتمی و یا بدترشدن آن گردند. پزشک ممکن است با آزمایشهای خونی این مقدار یونها را بررسی نماید تا مطمئن شود که مشکل قابل اصلاحی که منجر به آریتمی شده است وجود ندارد. بنابراین درمان ممکن است شامل تغییر شیوه زندگی و کنترل سایر بیماریها، مصرف داروهای ضدآریتمی، اجتناب از مصرف برخی داروها، روشهای غیرجراحی، یا جراحی (برای نمونه کارگذاشتن یک ضربانساز مصنوعی در بدن) باشد که باعث برگشت ضربان طبیعی قلب میشوند. پزشک ممکن است شما را به پزشک متخصص آریتمی موسوم به الکتروفیزیولوژیست ارجاع دهد.
تهیه و تنظیم : دکتر اکبر نیک پژوه – متخصص طب پیشگیری و پزشکی اجتماعی
|