انواع آریتمی‌ها
بی‌نظمیهای موجود در ریتم قلب را می‌توان با تأثیری که بر سرعت تپش قلب (افزایش یا کاهش) و جایی که در قلب رخ می‌دهند (در دهلیزها یا در بطن‌ها) طبقه‌بندی کرد. نوع دیگری از آریتمی، بلوک قلبی نام دارد. بلوک قلبی عبارت است از یک وقفه جزیی یا کلی در انتقال پیام‌‌های الکتریکی بین حفرات فوقانی (دهلیزها) و تحتانی قلب (بطن‌ها).

افزایش و کاهش تعداد ضربان قلب (تاکی‌کاردی و برادی‌کاردی)
 ضربان نامنظم قلب ممکن است بسیار آهسته (برادی‌کاردی) و یا بسیار سریع (تاکی‌کاردی) باشد. معمولا ضربان قلب یک فرد سالم در حالت استراحت در حدود 60 تا 100 ضربان در دقیقه می‌باشد. کاهش تعداد ضربان قلب (برادی‌کاردی) به کمتر از 60 ضربان دردقیقه،‌ ممکن است یک بیماری پزشکی شمرده نشود. یک فرد فعال از نظر جسمانی که قلبش به طور موثری کار می‌کند، ممکن است ضربان قلب پایینی داشته باشد که این حالت به هیچ وجه یک حالت غیرطبیعی محسوب نمی‌شود، اما اگر قلب به حدی آهسته بتپد که خون کافی به مغز نرسد،‌ علایمی مانند سبکی سر و سنکوپ (از حال رفتن) به وجود می‏آید،‌که در این حالت ضربان آهسته قلب یک مشکل محسوب می‌شود. کاهش تعداد ضربان قلب (برادی‌کاردی) بیشتر اوقات در افراد سالمند دیده می‌شود، چرا که افزایش سن با آسیب سیستم الکتریکی قلب در ارتباط بوده و ممکن است تمام پیام‌‌های الکتریکی ناشی از دهلیز، به بطن منتقل نشوند. این امر ممکن است در اثر آسیب به گره سینوسی- دهلیزی (یعنی جایی که ضربان الکتریکی از آن شروع می‌شود) یا به علت وجود آسیب در مسیرهای الکتریکی به وجود بیاید که حفرات بالایی (دهلیزها) را به حفرات پایینی (بطن‌ها) وصل می‌کنند. این آسیب ممکن است به دلیل بیماری قلبی، پیری، یک نقص ژنتیکی یا مصرف برخی از داروها باشد. داروها یا استفاده از یک ضربان‌ساز موقتی، می‌توانند به طور موقت انقباضات قلب را افزایش دهند. همچنین استفاده از ضربان‌ساز یک درمان درازمدت محسوب می‌شود.

علایم برادی‌کاردی (کاهش تعداد ضربان قلب)
در صورت طولانی شدن و یا عود علایم زیر با پزشک خود تماس بگیرید :
 •  خستگی مفرط 
 • تنگی نفس (با حداقل فعالیت)
 • تعداد نبض کمتر از 50 ضربه
 •  سبکی سر 
 • سنکوپ (از حال رفتن) یا پیش سنکوپ 

افزایش تعداد ضربان قلب  (تاکی‌کاردی) به ضربان بیش از حد قلب یعنی بیش از 100 ضربان در دقیقه گفته می‌شود، که بسته به محل وقوع آن در قلب انواع مختلفی دارد. شاید فیبریلاسیون، خطرناک‌ترین شکل تاکی‌کاردی باشدکه باعث می‌شود قلب بلرزد، به جای اینکه منقبض شود (صفحات 387و391)، تپش قلب نه تنها سریع است بلکه ناهماهنگ نیز می‌باشد. تاکی‌کاردی و فیبریلاسیون را می‌توان با دارو،‌ عمل جراحی یا وسایل مکانیکی درمان کرد.

علایم تاکی‌کاردی (افزایش تعداد ضربان قلب)
در صورت طولانی شدن و یا عود علایم زیر با پزشک خود تماس بگیرید: 
 •  تپش قلب (احساس لرزش یا احساس ضربان قلب در ناحیه سینه و گردن)
 •  سبکی سر 
 •  سرگیجه 
 •  سنکوپ یا پیش سنکوپ 
 • درد یا ناراحتی در سینه 
 •  تنگی نفس 
تهیه و تنظیم : دکتر اکبر نیک پژوه – متخصص طب پیشگیری و پزشکی اجتماعی