سکته مغزی ایسکمیک (ناشی از کاهش خونرسانی)
یک سکته مغزی ایسکمیک (ناشی از کاهش خونرسانی) که شایعترین نوع سکته مغزی میباشد، اغلب زمانی رخ میدهد که یک لخته خونی در یکی از سرخرگهای کاروتیدی تشکیل میشود و سپس از آنجا جدا شده و به یکی از سرخرگهای خونرسانی کننده مغز میرود و آن را مسدود میکند.
معمولا لختههای خونی بیشتر در سرخرگهای کاروتیدی که از قبل در اثر تصلبشرایین (آترواسکلروز) باریک و تنگ شدهاند، تشکیل میشوند. این حالت بیماری سرخرگ کاروتیدی یا تنگی کاروتیدی نامیده میشود (صفحه 335). همچنین لختههای خونی تشکیل شده در سرخرگهای مهرهای و یا در قلب، ممکن است باعث سکته مغزی شوند. پزشکان باید بدانند که لختهها درکجا تشکیل شدهاند، چرا که این امر به تشخیص بیماریهای زمینهای موجود و درمان آنها کمک میکند.
اگر در یک قسمت مسدود سرخرگ، یک لختهخونی ایجاد شود، به آن ترومبوس گفته میشود. ترومبوس بیشتر در یک سرخرگ مبتلا به تنگی کاروتیدی رخ میدهد. در سکته مغزی ترومبوآمبولیک، ابتدا ترومبوس تشکیل میشود و سپس قطعه کوچکی از آن جدا شده و حرکت میکند تا در یک سرخرگ کوچک متوقف شده و خونرسانی قسمتی از بافت مغزی را قطع نماید.
وقتیکه یک لخته کوچک خونی در قسمتی از بدن تشکیل شده و سپس از محل تشکیل خود جدا شده و حرکت میکند به آن آمبولی (لخته متحرک) گفته میشود. اگر آمبولی در یک سرخرگ خونرسانی کننده مغز گیر کرده و آن را مسدود کند، نوعی سکته مغزی به نام سکته مغزی آمبولیک (ناشی از آمبولی) ایجاد میشود. اگر یکی از سرخرگهای کاروتید دچار تنگی شود احتمال تشکیل آمبولی افزایش زیادی مییابد.
بعضی اوقات یک آمبولی در قلب ایجاد میشود و از طریق جریان خون حرکت میکند و در نقطهای از انشعابات دستگاه گردش خون سرخرگی گیر کرده و متوقف میشود. آمبولیهای قلبی، اغلب توسط نوعی اختلال در ریتم قلب موسوم به فیبریلاسیون دهلیزی تشکیل میشود. فیبریلاسیون دهلیزی باعث ضربان نامنظم قلب در دهلیزها یعنی در حفرات فوقانی قلب میشود. به علت ضربان غیرطبیعی قلب، خون در دهلیزها باقی مانده و لختههایی ایجاد میکنند که میتوانند از قلب جدا شده، حرکت کرده و وارد جریان خون شوند. آمبولیهای قلبی، معمولا باعث شروع ناگهانی علایم بالینی میشوند که ممکن است با گذشت زمان، شدیدتر نیز شوند.
تهیه و تنظیم : دکتر اکبر نیک پژوه – متخصص طب پیشگیری و پزشکی اجتماعی
|