|
تنگی کاروتیدی
اگر سرخرگ‌های کاروتیدی توسط تصلب‌شرایین (آترواسکلروز) آسیب دیده باشند، ممکن است جریان خون مغز، به علت تشکیل پلاکی که سرخرگ را باریک می‌کند، کم شود. تنگی یک اصطلاح پزشکی برای توصیف باریک شدن است و پزشکان ممکن است بیماری شما را با اعلام درصد باریک شدگی اعلام کنند: تنگی60درصد یعنی اینکه سرخرگ شما 60درصد مسدود شده است. شکل و شدت این باریک شدگی مرتبط با میزان خطر تشکیل لخته می‌باشد.
اگر مبتلا به بیماری سرخرگ کاروتیدی می‌باشید، ممکن است مبتلا به بیماری سرخرگ کرونری نیز باشید، چرا که فرایند تصلب‌شرایین (آترواسکلروز) معمولاً به یک بخش منفرد از دستگاه گردش خون محدود نمی‌شود. عوامل مشابهی مانند سطوح بالای LDL و تری‌گلیسرید، فشارخون بالا، سیگارکشیدن، دیابت، سابقه خانوادگی، چاقی و عدم فعالیت جسمانی با این بیماری‌ها ارتباط داشته و معمولا منجر به یک گرفتاری عمومی در دستگاه گردش خون بدن می‌شوند.
خود بیماری سرخرگ کاروتیدی دارای علایم خاصی نمی‌باشد، اما نشانه‌های هشداردهنده سکته مغزی از جمله حملات گذرای کاهش خون‌رسانی مغز یا TIA ها نشانه‌هایی هستند که نشان می‌دهند جریان خون به سمت مغز مسدود شده است. با این حال، برخی افراد ممکن است مبتلا به تنگی شدید باشند بدون اینکه هیچ یک از این علایم بالینی را نشان بدهند.
ممکن است پزشک طی یک معاینه معمولی جسمانی از طریق گوش دادن با گوشی پزشکی در محل سرخرگ‌های گردن به وجود تنگی در سرخرگ کاروتیدی مظنون شود.گاهی اوقات یک سرخرگ نیمه مسدود باعث ایجاد صدای مشخصی (موسوم به برویی کاروتید) می‌شود، این صدا به علت تلاطم خون به هنگام عبور از محل تنگی ایجاد می‌شود که یک صدای نرم قابل شنیدن توسط گوشی پزشکی می‌باشد. اگر پزشک صدای فوق را بشنود به این معناست که تصلب شرایین (آترواسکلروز) وجود دارد، اما این موضوع نشان نمی‌دهد که شدت آن تا چه حدی است. برای ارزیابی شدت بیماری باید بررسی‌های بیشتری مانند سونوگرافی داپلر و MRI آنژیوگرافی انجام شوند.
ممکن است پزشک بررسی‌های تشخیصی دیگری را برای تعیین وجود یا وسعت بیماری تجویز کند: سونوگرافی کاروتید جریان خون و ضخامت سرخرگ‌های کاروتیدی را نشان می‌دهد؛ تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI) تصویر واضحی از سرخرگ‌های خون‌رسانی کننده مغز می‌دهد؛ بررسی‌های چشمی، نبض سرخرگ‌های پشت چشم را اندازه می‌گیرند، و ممکن است به طور غیر مستقیم انسداد سرخرگ‌های کاروتیدی را نشان دهند؛ در آنژیوگرافی دیجیتالی و آنژیوگرافی تفریقی دیجیتال (DSA)، یک ماده حاجب به داخل جریان خون تزریق می‌شود و سپس از سرخرگ‌ها با استفاده از اشعه ایکس، عکس گرفته می‌شود (برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد انواع بررسی‌هایی که در سکته مغزی استفاده می‌شوند).
به منظور بهبود بیماری سرخرگ کاروتیدی و پیشگیری از سکته مغزی باید شیوه زندگی خود را تغییردهید . اگر کمتر از 50درصد قطر سرخرگ‌های کاروتیدی شما مسدود شده‌اند، پزشک ممکن است برای شما داروهای ضدانعقاد مانند هپارین و وارفارین یا داروهای ضدپلاکتی مانند آسپرین یا کلوپیدوگرل (صفحه261) را به منظورکاهش احتمال تشکیل لخته‌های خونی تجویز نماید. ممکن است مجبور باشید تا آخر عمرخود یک عامل ضدپلاکتی مانند آسپرین و یا یک عامل ضدانعقاد مانند وارفارین مصرف نمایید.
اگر دچار بیش از 50درصد تنگی در یک یا چند رگ کاروتیدی خود هستید و همچنین علایم کاهش جریان خون در مغز شما دیده می‌شوند، پزشک ممکن است عمل برداشت لایه داخلی کاروتید (اندآرترکتومی) یا ترمیم عروقی کاروتید (آنژیوپلاستی کاروتید) را برای شما توصیه کند تا از باریک‌تر شدن بیشتر رگ‌ها جلوگیری کند و به پیشگیری از سکته مغزی کمک کند.
تهیه و تنظیم : دکتر اکبر نیک پژوه – متخصص طب پیشگیری و پزشکی اجتماعی
|
