آنوریسمها
آنوریسم عبارتست از متورم شدن یا بالونی شدن قسمتی از دیواره عروق به سمت خارج. آنوریسم در اثر افزایش فشارخون در قسمتی از دیواره ضعیف شده سرخرگ بوجود میآید. همه آنوریسمها پاره نشده و ممکن است کوچک و بیضرر باقی بمانند. اما اگر قسمت بالونی شده بیش ازحد کشیده شود (احتمالا توسط تصلبشرایین یا آترواسکلروز، فشارخونبالا یا بر اثر سیگار کشیدن) ممکن است آنوریسم پاره شود.
ممکن است آنوریسمها در هر سرخرگی دیده شوند ولی آنها معمولا در محل انشعاب سرخرگها تشکیل میشوند. آنوریسمهای مغزی در رگهای خونرسانی کننده مغز ایجاد میشوند. اگر این سرخرگها پاره شوند، باعث ایجاد یک سکته مغزی هموراژیک (خونریزی دهنده) میشوند (صفحه334را ملاحظه بفرمایید). انواع دیگر آنوریسمها عبارتند از آنوریسمهای موجود درآئورت شکمی (که خون را از قلب به سایر نقاط بدن می برند)؛ در زیر معده (صفحه340را ملاحظه بفرمایید)، آنوریسم سینهای در بخشی از آئورت که در قفسه سینه قرار دارد و آنوریسم بطنی در بطن چپ قلب. در این نواحی، اگر آنوریسمی پاره شود، ممکن است فرد بیمار به سرعت در اثر خونریزی بمیرد.
ممکن است آنوریسم مغزی کوچک باشد و موجب بروز هیچگونه علایم بالینی نشود. اما اگر به اعصاب و بافتهای مجاور فشار وارد کند ممکن است منجر به سردرد، تاری دید یا دوبینی شود. پزشکان معمولا آنوریسمهای مغزی را بوسیله آنژیوگرافی، ام-آر-آی یا سیتیاسکن (صفحه342) تشخیص میدهند. درمان آنوریسم، به اندازه و محل آنوریسمها و سطح کلی سلامت شما بستگی خواهد داشت. اگر آنوریسم کوچک بوده و شما فاقد علایم بالینی باشید، پزشک یا متخصص اعصاب ممکن است بصورت دورهای آن را ارزیابی کند تا متوجه بزرگ شدن آن شود. خطر وقوع سکته مغزی با افزایش اندازه آنوریسم بیشتر میشود.
پاره شدن آنوریسم به فضای زیر عنکبوتیه (سابآراکنویید، فضایی ما بین دولایه از 3 لایه احاطه مغز)، شایعترین علت خونریزی زیر عنکبوتیه میباشد. فضای زیرعنکبوتیه با مایع مغزی نخاعی (CSF) پر شده است و خونریزی ممکن است در این مایع باقی بماند یا اینکه از طریق پاره شدن لایه داخلی مغز (پیامتر) وارد بافت مغز شود. خونریزی شدید زیرعنکبوتیه (یکی از دلایل از دست رفتن هشیاری) ممکن است باعث آسیب دایمی یا مرگ شود. شایعترین علامت خونریزی زیرعنکبوتیه سردرد ناگهانی و بسیار شدید میباشد. همچنین ممکن است گردن بیمار سفت شده و فرد نسبت به نور حساس گردد.
متداولترین درمان آنوریسم، یک نوع عمل جراحی است که در طی آن یک قطعه فلزی در قسمت بالونی شده کار گذاشته میشود (صفحه351را ملاحظه بفرمایید). درمان کمتر تهاجمی آنوریسم، با استفاده از یک روش داخل عروقی انجام میگیرد، که در طی آن از طریق یکی از عروق، یک استنت فنری در سرخرگ به منظور حمایت از دیوارهها کار گذاشته میشود
تهیه و تنظیم : دکتر اکبر نیک پژوه – متخصص طب پیشگیری و پزشکی اجتماعی
|