|
تب روماتیسمی
زمانی تب روماتیسمی شایع‌ترین علت بیماری دریچه‌های قلب بود. تب روماتیسمی یک بیماری التهابی است. تب‌روماتیسمی که در نتیجه گلودرد چرکی درمان نشده استرپتوکوکی (یک نوع میکرب) رخ می‌دهد.
تب‌روماتیسمی در کودکان بیشتر از بزرگسالان رخ می‌دهد. تب‌روماتیسمی زمانی رخ می‌دهدکه پاسخ ایمنی بدن برای مبارزه با عفونت استرپتوکوکی گلو به اشتباه به بافت قلبی آسیب می‌زند. بافت آسیب دیده (اغلب دریچه‌های قلب) متورم شده و بافت اسکار تشکیل می‌دهند. بافت اسکار تشکیل شده بر روی یک دریچه، ممکن است در باز و بسته شدن لت‌های دریچه تداخل ایجاد کند.
خوشبختانه استفاده از پنی‌سیلین و سایر آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان گلودرد استرپتوکوکی تقریبا تب‌روماتیسمی را در برخی از کشورها ریشه‌کن کرده است. اما هنوز هم تب‌روماتیسمی به عنوان یک نگرانی در سراسر دنیا محسوب می‌شود. بدون آنتی‌بیوتیک درمانی هر فرد مبتلا به گلودرد استرپتوکوکی ممکن است دچار تب‌روماتیسمی شود، اما احتمال بروز این بیماری در کودکان 5 تا 15سال بیشتر است. همچنین ممکن است یک عامل ژنتیکی باعث حساسیت بیشتر برخی از افراد به تب روماتیسمی شود. ممکن است آسیب بافت قلبی تا آخرعمر باقی بماند، هرچند ممکن است تا سال‌ها بعد از بیماری قابل توجه نباشد.
اگر حتی ده‌ها سال پیش مبتلا به تب روماتیسمی شده باشید، شما نسبت به حملات قلبی و بیماری‌های دریچه‌ای حساسیت بیشتری دارید.گرچه تب‌روماتیسمی به ندرت در افراد بالغ رخ می‌دهد ولی اگر در کودکی به این عارضه دچار شده باشید احتمال ابتلا شما در بزرگسالی بسیار بالا خواهد بود. اگر دارای سابقه تب‌روماتیسمی هستید حتما این مورد را با پزشک خود درمیان بگذارید، چرا که ممکن است استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های پیشگیری کننده ضروری باشد.
برای محافظت از خود در برابر بروز تب روماتیسمی، درمان سریع یک گلودرد چرکی (که توسط باکتری استرپتوکوکوس ایجاد می‌شود) بسیار مهم است. علایم گلودرد استرپتوکوکی عبارت است از دردناکی و قرمزی گلو؛ بلع دشوار؛ تب ناگهانی؛ تورم در غدد گردن و گاهی اوقات راش پوستی. اگر بمدت سه روز چنین علایمی داشتید، نزد پزشک بروید تا از نظر عفونت استرپتوکوکی مورد بررسی قرار بگیرید. با درمان آنتی‌بیوتیکی این علایم ظرف مدت چند روز ناپدید می‌شوند. به منظور کاهش خطر تب روماتیسمی ضروری است که مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها تا زمانی‌که پزشک دستور داده است ادامه داده شوند. یعنی حتی بعد از بر طرف شدن علایم، باید مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها را ادمه دهید (اگرچه تنها موارد اندکی از عفونت‌های استرپتوکوکی منجر به بروز تب‌روماتیسمی می‌شوند).
ظرف مدت سه روز تا یک ماه (یا حتی بیشتر) بعد از وقوع عفونت استرپتوکوکی درمان نشده، ممکن است علایم تب روماتیسمی رخ دهند. این علایم عبارتند از تب؛ درد مفاصل یا تورم در ناحیه مچ‌ها، آرنج‌ها، زانوها؛ برجستگی‌هایی در زیر پوست آرنج‌ها یا زانوها؛ راش پوستی در ناحیه سینه، کمر یا شکم؛ خستگی یا ضعف مفرط. در صورت مشاهده هر یک از این علایم بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. پزشک از بزاق گلوی شما یک کشت تهیه خواهد کرد و همچنین ممکن است عکس‌برداری با اشعه ایکس یا نوار قلب را درخواست کند.
اگر مبتلا به عفونت استرپتوکوکی هستید که منجر به تب‌روماتیسمی شده است، احتمالا پزشکتان داروهای ضد‌التهابی مثل آسپرین را برای کاهش تورم تجویز خواهد کرد. همچنین ممکن است برای دفع مایعات اضافی، دیورتیک (داروی ادرارآور) برای شما تجویز شود. ممکن است پزشک برای پیشگیری از عفونت مجدد استرپتوکوکی دستور مصرف ماهیانه یا حتی روزانه آنتی‌بیوتیک را بدهد. اگر قلبتان به علت تب روماتیسمی آسیب دیده است باید حتما قبل از جراحی‌های دندان و . . . از آنتی‌بیوتیک‌های خاصی استفاده کنید . ممکن است ترمیم یا تعویض دریچه آسیب‌دیده با استفاده ازجراحی ضروری باشد.
تهیه و تنظیم : دکتر اکبر نیک پژوه – متخصص طب پیشگیری و پزشکی اجتماعی
|
