سی تی اسکن (CT-scan)
سیتیاسکن یک روش تصویربرداری پیشرفته با استفاده از اشعه ایکس میباشد که از قلب تصاویری با مقطع عرضی میگیرد. برای انجام یک سیتیاسکن، شما بر روی یک تخت قابل حرکت که به دستگاه اسکن کننده لولهای شکل وارد میشود، دراز میکشید. تصاویر زیادی از تمام جهات بدن شما گرفته میشود. یک رایانه این تصاویر را با هم ترکیب میکند و تصویر دقیقی از مقطع عرضی ساختاری مثل قلب به دست میآورد. پزشک تصاویر قلب، ریهها و رگهای خونی بزرگ را ارزیابی مینماید. از سیتیاسکنها اغلب برای رویت کلسیفیکاسیون (رسوب کلسیم بر روی بافتها در اثر یک واکنش طبیعی نسبت به آسیبدیدگی) در رگهایخونی بر اثر تصلبشرایین یا در عضله قلب بر اثر حمله قلبی، استفاده میشود. مانند سایر روشهایی که از اشعه ایکس استفاده میکنند، سیتیاسکن نیز مقداری ایمن از اشعه ایکس را از بدن عبور میدهد که بعد از اتمام بررسی در بدن باقی نمیماند. در برخی موارد یک ماده حاجب (رنگ با پایه ید) در جریان خون تزریق میشود تا تصویر واضحتری از عضو مورد نظرگرفته شود. اگر قرار است که به بدن شما ماده حاجب تزریق نشود، به شما گفته میشود که از 2 ساعت قبل از انجام بررسی چیزی نخورید. اگر قرار است به شما ماده حاجب تزریق شود، نباید از4ساعت قبل از بررسی چیزی بخورید. در برخی از افراد این ماده حاجب باعث علایم آلرژیک میشود، اما این واکنشها بسیار نادر میباشند (کادر بالا را ملاحظه بفرمایید).
از شما خواسته میشود که لباس بیمارستانی بپوشید و بر روی میز دراز بکشید. اگر از یک ماده حاجب استفاده شود، یک راه وریدی در بازوی شما تعبیه میشود. این میز به آرامی به سمت اسکنر حرکت خواهدکرد. تکنسین شروع به عکس گرفتن میکند و از شما میخواهد که درحالیکه دراز کشیدهاید با گرفتن هر عکس نفس خود را حبس کنید. بعد از انجام بررسی، میتوانید کارهای معمولی خود را دنبال کنید. حساسیت به ماده حاجب حاوی ید
در بسیاری از بررسیها از یک ماده حاوی ید به عنوان ماده حاجب برای مشخص نمودن اندامهای مختلف استفاده میشود. این رنگ یا ماده حاجب از طریق یک راه وریدی در بازو تزریق میشود. اگر به یُد حساسیت دارید حتماً آنرا به پزشک خود اطلاع دهید. در این صورت پزشک ممکن است یک کورتیکواسترویید برایتان تجویز نماید که باید قبل از شروع بررسی مصرف شود تا امکان بروز واکنش آلرژیک را کاهش دهد. در برخی از موارد بسیار نادر، افراد دچار تورم زبان، گلو یا تنگی نفس میشوند. اگر در طول بررسی دچار واکنش خاصی به رنگ یُد شوید، بلافاصله جهت درمان به بیمارستان منتقل خواهید شد. شما باید هر گونه واکنش آلرژیک قبل از شروع بررسی یا در حین آن را گزارش نمایید.
تهیه و تنظیم : دکتر اکبر نیک پژوه – متخصص طب پیشگیری و پزشکی اجتماعی