تصلب شرایین (آترواسکلروز)
بیشتر بیماریهای سرخرگهای کرونری که منجر به حملات قلبی میشوند، ناشی از فرآیند تصلبشرایین (آترواسکلروز یا سفت و تنگ شدن سرخرگها) میباشند. تغییرات اولیه آترواسکلروز در افرادیکه در دهه سوم حیاتشان قرار دارند دیده میشوند. یک سرخرگ سالم، خاصیت کشسانی زیادی دارد و به آسانی به تغییرات روی داده در میزان جریان خون یا فشار خون واکنش نشان میدهد. با افزایش سن، دیوارههای سرخرگها، قدری ضخیمتر و سفتتر میشوند و فعالیت پمپاژ قلب را دشوارتر میکنند. کاهش انعطاف پذیری سرخرگها با افزایش سن سریعتر میشود. این امر علت افزایش فشارخون با افزایش سن میباشد و باعث ابتلا به بیماریهای مختلف قلبیعروقی میشود.
علاوه بر اثرات ناشی از پیری، آترواسکلروز نیز بر دیوارههای داخلی سرخرگهای اصلی از جمله سرخرگهای کرونری خونرسانی کننده قلب تاثیر میگذارد. دیوارههای داخلی سرخرگها ملتهب و نامنظم میشوند و چربیها، کلسترول و سایر ذرات شروع به تجمع و رسوب کرده و در مجموع پلاک را میسازند. این پلاکها به تدریج بزرگتر میشوند تا اینکه، کانالی که خون از آن عبور میکند را بسیار تنگ مینمایند.
گرچه رژیم غذایی پرچرب، سطوح بالای کلسترول، سیگارکشیدن و سایر عوامل خطر شناخته شده به همراه زمینه ژنتیکی از جمله دلایل اصلی آترواسکلروز میباشند، ولی فرایند ناسالم آترواسکلروز کاملا شناخته نشده است. وقتیکه پلاک آترواسکلروتیک ساخته شد، ممکن است باعث انسداد جریان خون شود. ممکن است یک لخته خون بر روی پلاکها تشکیل شده و کانال تنگ شده قبلی را کاملا مسدود نماید.
وقتیکه یک سرخرگ کرونری موقتا بسته میشود، ممکن است رسیدن اکسیژن و مواد غذایی به قسمتی از قلب را مختل سازد و این امر در نهایت منجر به بروز شرایطی موسوم به "ایسکمی قلبی" میشود.
بسته به اینکه چه قسمت از قلب تحت تاثیر قرارگرفته است، ایسکمی درازمدت، به بافتهای قسمتهای مختلف قلب آسیب میزند و یا حتی آنها را نابود نماید و این در نهایت باعث انفارکتوس (یا مرگ بافت قلبی) میشود. بطن چپ اتاقک اصلی پمپاژکننده قلب میباشد. ممکن است آسیب گسترده به بطن چپ به سلامت درازمدت قلب و میزان فعالیت آن صدمه بزند.
تهیه و تنظیم : دکتر اکبر نیک پژوه – متخصص طب پیشگیری و پزشکی اجتماعی