|
بای‌پس سرخرگ کرونری
بای‌پس سرخرگ کرونری، مسیرهای جدیدی را برای عبور خون از اطراف یا بای‌پس سرخرگ مسدود فراهم می‌کند. بای‌پس سرخرگ کرونری، یک عمل جراحی مهم برای تامین خون کافی برای عضلات قلب محسوب می‌شود. برای انجام عمل جراحی بای‌پس، جراح بخشی از سیاهرگ ساق یا ران بیمار یا یکی از سرخرگ‌های دیواره قفسه سینه یا بازوی وی را برمی‌دارد و به سرخرگ کرونری مسدود شده پیوند می‌زند تا یک مسیر فرعی در اطراف گرفتگی ایجاد شود. به این عمل جراحی، پیوند بای‌پس سرخرگ کرونری (CABG) یا بای‌پس سرخرگ کرونری (CAB) گفته می‌شود. پزشکان ممکن است عمل بای‌پس را به عنوان یک استراتژی تهاجمی درمان بیماری سرخرگ کرونری بنا به دلایل مختلفی توصیه کنند: وقتیکه داروها و تغییرات سالم در شیوه زندگی به اندازه کافی برای پیشگیری از بروز آنژین شدید یا حمله قلبی کارساز نباشند، وقتیکه انسدادها زیاد و وسیعند، یا وقتیکه یک بیماری مانند دیابت یا نارسایی قلبی باعث تاثیرکمتر سایر درمان‌ها از قبیل آنژیوپلاستی می‌شوند (صفحه264را ملاحظه بفرمایید).
سالانه افراد زیادی عمل بای‌پس انجام می‌دهند. برای انجام این عمل جراحی باید استخوان جناغ شکافته شود تا قلب در دسترس قرار گیرد. در این عمل جراحی معمولاً لازم است که فرد در سراسر مدت عمل از دستگاه قلب-ریه استفاده نماید، یعنی در حالیکه جراح بر روی قلب بیمار کار می‌کند، قلب وی متوقف شده و هیچ حرکتی ندارد.
ممکن است بیمار به بیش از یک عمل بای‌پس در سرخرگ‌های خودش نیاز داشته باشد تا خون کافی به عضلات قلبش برسد. تعداد سرخرگ‌های بای‌پس شده نشان‌دهنده شدت وخامت اوضاع نیست و موقعیت و وسعت انسدادها از اهمیت بیشتری برخوردار می‌باشند.
مراحل آماده‌سازی برای انجام عمل جراحی بای‌پس
بیشتر اعمال جراحی بای‌پس سرخرگ کرونری، جزء اعمال جراحی با تعیین وقت قبلی هستند (یعنی اورژانسی نیستند). اگر متخصص قلب، بای‌پس سرخرگ کرونری را توصیه کند، می‌توانید با او درباره این سوالات بحث کنید: اینکه چرا این عمل جراحی برای شما خوب است؟ این عمل جراحی چه خطرهایی دارد؟ راه‌حل‌های جایگزین پیش روی شما کدامند؟ و اینکه خانواده شما چه چیزهایی را باید درباره دوره عمل و دوره نقاهت شما بدانند؟ اگر تصمیم به انجام عمل جراحی گرفتید، حتماً داروهای مصرفی خود را با پزشک در میان بگذارید، این مورد شامل داروهای بدون نسخه و مکمل‌ها نیز می‌شود. از داروهای مصرفی خود فهرستی تهیه کنید و آنرا با خود در زمان عمل جراحی به بیمارستان بیاورید. با نزدیک شدن روز جراحی، هرگونه تغییر در وضعیت سلامتی خود را به پزشک گزارش کنید. آگاهی از علایم سرماخوردگی یا آنفولانزا مانند تب، لرز، سرفه کردن یا آبریزش بینی ضروری است. حتی کوچکترین عفونت ممکن است در بهبود شما تاثیرگذار باشد.
احتمالاً صبح روز جراحی یا شب قبل از عمل جراحی، در بیمارستان پذیرش می‌شوید. از شما درخواست می‌شود که قبل از مراجعه به بیمارستان حمام کنید. از شما درخواست می‌شود که از نیمه شب روز قبل از عمل جراحی، چیزی نخورید و نیاشامید تا از بالا آوردن محتویات معده و خفگی ناشی از آنها در طی عمل جراحی جلوگیری شود (اگر چیزی خورده‌اید، صادقانه به پزشک خود اطلاع دهید). حتماً بپرسید که آیا می‌توانید با مقدار کمی آب که هر روز داروی خود را با آن می‌خوردید، در منزل داروی خود را مصرف نمایید. شما باید منتظر انجام نوار قلب، آزمایش‌های خونی، آزمایش‌های ادرار و عکس‌برداری با اشعه ایکس از سینه باشید. سپس یک پرستار به شما یک داروی آرام‌بخش تجویز خواهدکرد تا قبل از رفتن به اتاق عمل آرام شوید. نواحی مورد عمل جراحی (قفسه سینه، ساق، ران و یا بازو) شسته شده، استریل شده و در صورت لزوم اصلاح خواهند شد.
نحوه انجام بای‌پس
در اتاق عمل به دستگاه مونیتور قلب وصل خواهید شد تا قلب شما در حین عمل جراحی کنترل شود (صفحه195را ملاحظه بفرمایید). قبل از تعبیه یک راه وریدی در بازویتان، به شما یک داروی بی‌حس کننده موضعی تجویز شده و پس از آن یک داروی بی‌هوش کننده عمومی دریافت خواهید کرد. این جراحی حدود 4 تا 6 ساعت طول می‌کشد، که بستگی به تعداد و پیچیدگی انسدادها دارد. وقتیکه به طورکامل به خواب رفتید، یک لوله تنفسی (لوله داخل نای) از راه دهانتان وارد نای شما خواهد شد تا تنفس شما تسهیل شود و پرستاران از این طریق بتوانند ترشحات ریه‌های شما را پاک کنند. لوله دیگری از طریق بینی وارد گلو و از آنجا وارد معده خواهد شد تا بعد از به هوش آمدن، احساس تهوع یا نفخ ننمایید. یک سوند (لوله باریک) در مجرای ادراری شما وارد خواهد شد تا ادرار را در حین و بعد از عمل جراحی تخلیه کند.
به شما یک داروی ضدانعقاد مانند هپارین تجویز خواهد شد (صفحه260را ملاحظه بفرمایید) تا از لخته شدن خون شما جلوگیری کند. سپس شما به یک دستگاه قلب-ریه وصل خواهید شد (صفحه278را ملاحظه بفرمایید)، این دستگاه جایگزین فعالیت پمپاژ قلب شما شده و درطول عمل اکسیژن خون را تامین می‌کند، بنابراین در حالیکه جراح مشغول جراحی بر روی قلبتان است، قلب متوقف شده و از خون پر و خالی نمی‌شود.
تعداد رگهایی که در حین جراحی بای‌پس می‌شوند به تعداد سرخرگ‌های کرونری و شاخه‌های اصلی مسدود شده آنها بستگی دارد. جراح شما می‌تواند یک بای‌پس را به روش‌های مختلفی انجام دهد. او ممکن است قسمتی از سیاهرگ دراز پای شما (ورید صافن) یا سرخرگ رادیال در بازو را بردارد. جراح یک انتهای رگ را به آئورت (سرخرگ بزرگی که از قلب خارج می‌شود) در نزدیکی منشا سرخرگ‌های کرونری بخیه می‌زند و انتهای دیگر را به سرخرگ کرونری آسیب دیده در زیر ناحیه مسدود شده پیوند می‌زند. بنابراین، یک مسیر جدید برای عبورخون از کنار ناحیه مسدود شده ایجاد می‌شود.
دربسیاری از موارد، حداقل یک بای‌پس با استفاده از بخشی از یک یا هر دو سرخرگ پستانی داخلی موجود در پشت استخوان جناغ دیواره سینه شما انجام می‌شود. این سرخرگ‌ها از آئورت منشا می‌گیرند بنابراین جراح دیگر مجبور نیست که کل یک رگ را جدا سازد. او می‌تواند یک انتهای سرخرگ را از دیواره قفسه سینه جدا کرده و آنرا به سرخرگ کرونری در زیر محل انسداد پیوند بزند. سرخرگ‌های باقی مانده دیواره قفسه سینه را با خون کافی تغذیه می‌کنند. از این سرخرگ‌های پستانی بطور شایعی استفاده می‌شود، چرا که انسداد مجدد آنها بعد از عمل جراحی بسیار نادر است.
بعد از اتمام عمل، جراح باید اطمینان حاصل نماید که قلب شما به خوبی خون‌رسانی می‌شود، خون نشت نمی‌کند و در لمس کردن آن ناحیه نرم است. همچنین انجام یک آنژیوگرافی قلبی در حالیکه هنوز روی میز جراحی دراز کشیده‌اید این امکان را ایجاد می‌کند که پزشک مطمئن شود، سرخرگ‌ها نشت داخلی ندارند. سپس جراح، قلب شما را بوسیله شوک الکتریکی دوباره به کار می‌اندازد و فعالیت قلبی از دستگاه قلب-ریه به قلب شما بازگردانده می‌شود.
تهیه و تنظیم : دکتر اکبر نیک پژوه - متخصص طب پیشگیری و پزشکی اجتماعی
|
