داروهای ضدپلاکتی
ضدپلاکتها در فعالیت پلاکت و تشکیل لختههای خونی دخالت میکنند. پلاکتها عوامل موجود در خون هستند که به یکدیگر میچسبند و لخته خون را به وجود میآورند. از برخی داروها مثل آسپیرین برای پیشگیری از تشکیل لخته در افراد در معرض خطر زیاد حمله قلبی استفاده میشود. برخی از انواع این داروها در صورت وجود درد سینه غیر قابل کنترل (آنژین ناپایدار) و در طول حمله قلبی یا بلافاصله بعد از آن برای کاهش احتمال عود آن تجویز میشوند. ضدپلاکتها همچنین بعد از آنژیوپلاستی، تعبیه یک استنت (فنر)، یا جراحی بایپس به منظور پیشگیری از تشکیل لخته در داخل رگ داروهای ضدپلاکتی تجویز میشوند.
تشکیل لخته خون یک فرآیند شیمیایی پیچیده است و ضدپلاکتهای مختلف در مراحل گوناگون این روند اثر میگذارند. ممکن است از داروهای ضدپلاکتی به تنهایی یا همراه با سایر داروها برای درمان اشکال مختلف حمله قلبی استفاده کرد. آسپیرین آشناترین داروی ضدپلاکتی است (صفحه261 را ملاحظه بفرمایید). از آنجاییکه این دارو ارزان و موثر بوده و خوردنش هم آسان است، لذا اغلب اولین داروی تجویز شده به محض شروع علایم یک حمله
قلبی محسوب میشود. حتی قبل از رسیدن پرسنل اورژانس میتوان از آسپیرین استفاده کرد. مصرف فوری آسپیرین بعد از حمله قلبی ممکن است میزان زنده ماندن را تا 20درصد افزایش دهد. دربیمارستان ممکن است سایر ضدپلاکتها (مانندکلوپیدوگرل یا مهارکنندههای گلیکوپروتئینها) به صورت خوراکی یا داخل وریدی به بیمار تجویز شوند. پزشکان درحال تحقیق بر روی این موضوع میباشند که چگونه میتوان از این داروها برای کمک بیشتر به بیماران استفاده کرد.
از آنجاییکه تمام داروهای ضدپلاکتی با فرآیند طبیعی لخته شدن خون تداخل میکنند، خطر اصلی مصرف این نوع داروها خونریزی است. خونریزی معمولاً بسیارمحدود است (مانند کبودی پوست یا خونریزی از بینی). در افراد مبتلا به حمله قلبی که در بیمارستان مداوا میشوند، بیشترین نقاط محتمل خونریزی محلهایی هستند که کاتترها وارد بدن شدهاند (برای مثالکشالهران). معمولا برای انجام آنژیوپلاستی کاتتر از کشاله ران وارد بدن میشود. معمولا این نوع خونریزی به راحتی از طریق اعمال فشار در محل خونریزی کنترل میشود. به ندرت ممکن است خونریزی از منشا دیگری مثلا یک زخم معده نشات بگیرد.
تهیه و تنظیم : دکتر اکبر نیک پژوه - متخصص طب پیشگیری و پزشکی اجتماعی
|