سطح فشارخون شما به چه مفهوم است؟
در حال حاضر بر اساس رهنمودهای بین المللی، فشارخون در یکی از سه گروه "طبیعی"، "پیش فشارخون" و "فشارخون بالا" قرار می‌گیرد (صفحه79). فشار خون طبیعی فشارخون کمتر از mmHg 120/80 می باشد. اگر فشارخون در دست کم دو مرتبه اندازه‌گیری فشارخون (در دو روز متفاوت) مساوی یا بیشتر از این مقدار باشد، شما در گروه پیش‌فشارخون یا فشارخون‌بالا قرار می‌گیرید. بنا به توصیه‌های اخیر که براساس تأثیرات و عوارض فشارخون‌بالا تنظیم شده‌اند، فشارخون‌بالا باید هر چه زودتر به سطوح سالم کاهش یابد.
پیش فشارخون
در مرحله پیش‌فشارخون، فشارخون در بالای حد طبیعی قرار دارد (یعنی مقادیر فشارخون بطور مداوم مابینmmHg 120/80 و mmHg 140/90 می باشد). در حال حاضر حدود یک‌سوم بالغین در مرحله پیش‌فشارخون هستند. دستورالعمل‌های جدید، این مرحله را به عنوان مرحله خطر تلقی می‌کنند، چراکه این گروه در طی مراحل بعدی زندگی با احتمال بسیار بیشتری دچار فشارخون‌بالا می‌شوند. در واقع خطر ابتلا به بیماری قلبی در فشارخون‌های بیشتر از mmHg 75/115 افزایش می‌یابد . از این سطح به بعد هر 10/20 میلی متر جیوه افزایش در فشارخون، خطر مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی را 2 برابر افزایش می‌دهد. ایجاد تغییرات سالم در شیوه زندگی تنها راه پیشگیری از پیشرفت این مرحله به مرحله فشارخون‌بالا است. در افرادیکه درگروه پیش‌فشارخون قرار دارند، باید کنترل فوری فشارخون از طریق درمان غیردارویی آغاز شود. حتی اگر فشارخون در حد طبیعی هم باشد، شما می‌توانید تغییرات سالمی را در شیوه زندگی خود ایجاد کنید. این تغییرات سالم در شیوه زندگی می‌توانند به کاهش فشارخون منجر شوند و سطح فشارخون را بدون نیاز به مصرف دارو به سطوح سالم‌تر تبدیل کنند. به‌احتمال زیاد در این مرحله زودرس، تغییرات‌سالم در شیوه‌زندگی به تنهایی می‌توانند به شما کمک کنند. شما و پزشکتان می‌توانید درمورد اولویت‌های تغییرات سالم در شیوه زندگی با هم صحبت کنید و جهت ایجاد این عادات جدید، گام‌های خوبی را بردارید.
تغییرات سالم در شیوه زندگی را ابتدا با عادات غذایی خود آغاز کنید. روزانه 8 واحد یا بیشتر، میوه‌ها و سبزیجات مصرف کنید و از چربی‌های اشباع کمتری استفاده نمایید. مصرف نمک را به کمتر از mg 1500 در روز یا در حدود قاشق چایخوری کاهش دهید. در صورت ابتلا به اضافه وزن، کاهش وزن می‌تواند مفید باشد. فواید کاهش وزن خیلی زود آغاز می‌شوند (حتی با کاهش 4 تا 6 کیلوگرمی وزن)، چرا که با هر 5/1 کیلوگرم کاهش وزن، فشارخون سیستولیک بطور متوسط 2 میلی‌متر جیوه کاهش می‌یابد. دست‌کم،30 دقیقه ورزش را در برنامه روزانه خود برای 5 روز در هفته بگنجانید. این تغییرات ممکن است ابتدا ساده به نظر نیایند، اما اگر شما مصمم هستید که از دارو استفاده نکنید، ارزش انجام را دارند.
فشارخون سیستولیک
براساس رهنمودهای کنونی، فشارخون سیستولیک (عدد بزرگتر) بیش از mmHg 140را باید بدون در نظر گرفتن فشارخون دیاستولیک (عدد کوچکتر) تحت درمان قرار داد. ممکن است فشارخون سیستولیک یا دیاستولیک هریک به تنهایی یا همراه باهم افزایش یابند. با افزایش سن، فشارخون دیاستولیک بطور معمول کاهش می‌یابد و فشارخون سیستولیک شروع به افزایش می‌نماید.
اگر تنها فشارخون سیستولیک بالا بوده و فشارخون دیاستولیک طبیعی باشد، در واقع شما مبتلا به شایع‌ترین نوع فشارخون‌بالا هستید. این حالت، فشارخون‌بالای منفرد سیستولیک نامیده می‌شود و بر اساس رهنمودهای کنونی بسیار مهم می‌باشد. درمان زودرس فشارخون منفرد سیستولیک از طریق تغییرات سالم درشیوه‌زندگی و مصرف دارو (درصورت نیاز) سبب کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی و سکته مغزی می‌شود. برای مثال با کاهش هر 5 میلی‌متر‌جیوه از فشارخون سیستولیک مرگ ناشی از سکته مغزی درحدود 14 درصد و مرگ ناشی از بیماری قلبی در حدود 9 درصد کاهش می‌یابد. درمان زودرس فشارخون منفرد سیستولیک بر روی کیفیت زندگی، تاثیر بسیار زیادی دارد.
تهیه و تنظیم : دکتر اکبر نیک پژوه – متخصص طب پیشگیری و پزشکی اجتماعی
